Выдатным пісьменнікам і гісторыкам быў манах Кіева-Пячэрскага манастыра Нестар. Захаваліся яго «Чытанне» пра князёў Барыса і Глеба і каштоўнае для гісторыі побыту «Жыціе Феадосія». «Чытанне» напісана ў некалькі адцягнутым стылі, у ім узмоцнены павучальныя і царкоўныя элементы. Прыкладна да 1113 года адносіцца выдатны помнік старажытнарускага летапісання — «Аповесць мінулых гадоў», якая захавалася ў складзе пазнейшых летапісных збораў XIV—XV стагоддзяў. Гэта праца складзена на аснове больш ранніх летапісных збораў — гістарычных твораў, прысвечаных мінуламу Рускай зямлі. Аўтар «Аповесці», манах Нестар, здолеў жыва і вобразна расказаць пра ўзнікненне Русі і звязаць яе гісторыю з гісторыяй іншых краін. Асноўная ўвага ў «Аповесці» нададзена падзеям палітычнай гісторыі, дзеянням князёў і іншых прадстаўнікоў знаці. Гаспадарчае жыццё і побыт народа апісаны менш дэталёва. Выразна выявіўся ў летапісе і рэлігійны светапогляд яго складальніка: канчатковую прычыну ўсіх падзей і ўчынкаў людзей ён бачыць у дзеянні боскіх сіл, «вышэйшай волі». Аднак за рэлігійнымі разыходжаннямі і спасылкамі на волю Бога часта хаваюцца практычны падыход да рэчаіснасці, імкненне выявіць рэальныя прычынна-выніковыя сувязі паміж падзеямі.