«Пруская вайна»

Паэма Яна Вісліцкага «Пруская вайна»

Галоўнай тэмаю эпічнай гістарычнай паэмы Яна Вісліцкага  (каля 1485 — 1520) «Пруская вайна» (1515) стаў гераізм нашых продкаў у бітве пад Грунвальдам у 1410 годзе, дзе нашыя войскі здабылі перамогу над крыжакамі. Твор вызначаецца манументальнасцю батальных сцэн, пластычнасцю вобразаў прыроды. Паэма стаіць каля вытокаў жанру эпапеі ў беларускай, польскай і літоўскай літаратурах. Паэма складаецца з трох частак (паводле тагачаснай тэрміналогіі, з трох кніг). Пруская вайна

Першая частка — паэтычная прэлюдыя, экспазіцыя да гераічнага эпасу, умоўна-малітоўны зварот да алімпійскіх багоў і музы эпічнай паэзіі Каліопы з просьбай удыхнуць у грудзі паэта натхненне для праслаўлення караля і вялікага князя Жыгімонта I, яго слаўнага дзеда Ягайлы, дынастыі Ягелонаў. Паэт называе іх метафарычна «сармацкімі каралямі», умоўна-паэтычна далучаючыся да антычных міфаў пра сармацкае паходжанне славянскіх народаў.

Другая частка паэмы прысвечана гісторыі заваявання крыжакамі прусаў, апісанню агрэсіўнай палітыкі нямецкага Ордэна , падрыхтоўцы і ходу самой Грунвальдскай бітвы. У якасці гістарычных крыніц паэт выкарыстаў «Гісторыю Польшчы» Яна Длугаша, лісты караля Ягайлы, народныя легенды і гістарычныя паданні.

Трэцяя частка паэмы «Пруская вайна» прысвечана шлюбу Ягайлы з беларускай князёўнай Соф’яй Гальшанскай. Па кантрасту з гераічнымі вобразамі слаўных рыцараў папярэдняй часткі паэмы ўвага перанесена на лірычную тэму — песню пра любіміцу народа, добрую шляхцянку слаўнага роду Гальшанскіх, што красою сваёю пераўзышла грэчаскіх багінь і німфаў. Народ славіць каралеўскі шлюб радаснымі песнямі, музыкай, гучаць ліры і гуслі.

Юбілейнае выданне славутай паэмы выйшла ў перакладзе на польскую мову пад назовам «Песня пра Грунвальд» у 1910 г. ..

Поўны пераклад паэмы на беларускую мову ўпершыню ажыццявіла Жанна Некрашэвіч-Кароткая (апубл. 1997 г.). На беларускай мове кнігу можна прачытаць тут »

Пакінуць каментарый